بادبزن‌ها و سامانه‌های هوارسان در اندازه‌ها، شکل‌ها و پیچیدگی‌های مختلفی عرضه می‌شوند. بسیار مهم است که بتوانیم محدودیت‌های هرگونه روش ارزیابی را تعیین نماییم تا از ایمنی تمام پرسنل و عملکرد ایمن تجهیزات نصب شده اطمینان حاصل شود. راه‌اندازی یک دستگاه یا سامانه در حالی که ناپایداری‌های مکانیکی، برقی و آیرودینامیکی وجود دارد، مستلزم به کارگیری تخصص بالا بوده و بررسی‌های مربوطه بایستی تنها توسط پرسنل واجد صلاحیت انجام گیرند.
هنگام کار با تجهیزاتی که دارای بخش‌های متحرک و دوار هستند، ممکن است مشکلات حادی در سامانه به وجود آیند که حتی باعث مرگ یا ایراد صدمات فیزیکی جدی به افراد شوند. بررسی‌های فیزیکی تنها بایستی هنگامی انجام شوند که بادزن و سامانه خاموش بوده و از نظر برقی و مکانیکی «قفل» باشند تا احتمال حرکت سامانه در اثر باد نیز وجود نداشته باشد.
اکیدا توصیه می‌شود تکنسین‌ها قبل از اقدام به هرگونه بررسی سامانه به بررسی توضیحات سازنده و منابع معتبر مرتبط با دستگاه نیز بپردازند. در ضمن نبایستی رعایت موارد ایمنی شخصی مانند پوشیدن لباس مناسب، عینک و کلاه ایمنی را نیز فراموش نمود.
بادبزن مهمترین وسیله در مدار تهویه است و به کمک آن هوا درقسمت‌های مختلف شبکه به جریان می‌افتد.
» اطلاعات مورد نیاز
شناسایی دستگاه بسیار مهم است که دستگاه مورد نظر به همراه دیگر اطلاعات مرتبط با آن، به خوبی شناسایی شود. این امر اجازه دسترسی به سوابق تولید کننده‌ی دستگاه را داده و یک نقطه شروع برای ارزیابی دستگاه در زمان خروج از کارخانه به شمار می‌آید. در دست داشتن اطلاعات زیر الزامی است:
- نام مشتری
- کاربر
- محل کاربری
- شماره سریال یا شماره سفارش بادبزن
- مدل بادزن
- شناسه‌ی خاص بادزن، در صورتی که بادزن‌های متعدد در محل وجود داشته باشند.
» توصیف دقیق مشکل
کسانی که در کار رفع مشکلات بادزن فعالیت می‌کنند، بایستی مشکل موجود را با جزییات دقیق و کاملا شفاف، توصیف نمایند. اطلاعات، معمولا به صورت شفاهی بین افراد رد و بدل می‌شود و روشن است که این روش انتقال اطلاعات، دقت کافی را نخواهد داشت.
توصیف کامل وضعیت از قبیل صدای ایجاد شده توسط سامانه می‌تواند برای شناسایی علت مشکل، بسیار مفید باشد و هرچه جزییات بیشتری در دست باشد، کار شناسایی و رفع عیب آسان‌تر خواهد بود. به عنوان مثال، اگر جریان هوا در سامانه‌ای کم باشد، عوامل اسمی مربوط به سامانه از قبیل فشار، توان، سرعت، ارتفاع و دما بایستی تعیین شوند.
در مشخصات ارایه شده، بایستی مقدار گذر هوای واقعی در مقایسه با جریان هوای مطلوب تعیین شود. اندازه‌گیری‌های آزمایشی و محل آنها نیز بسیار مفیدند زیرا خود اندازه‌گیری‌ها می‌توانند سرنخ خوبی برای شناسایی مشکل باشند.
با مقالات جامع و معتبر تهویه مطبوع لوگرانو همراه باشید:
» بازرسی‌های اولیه بادبزن و سامانه
اغلب مشکلات، در مرحله آغاز به کار تاسیسات اتفاق میافتند. بسیاری از مشکلات ساده‌تر را می‌توان قبل از رخ دادن، با اجرای یک بررسی دقیق رفع نمود و این کار معمولا بایستی توسط خود کاربر انجام گیرد. فهرست زیر می‌تواند برای مواردی که باید مورد وارسی قرار گیرند مفید باشد:
- ✔️ تمام قطعات و متعلقات بادزن بایستی نصب شده، همراستا گردیده و قابل بهره برداری باشند.
- ✔️ تمام پیج‌های اتصال را وارسی کنید و مطمئن شوید که بادزن به خوبی در جای خود محکوم شده است.
- ✔️ تمام اتصالات کانال را بررسی کنید و مطمئن شوید که بخش‌های انعطاف پذیر دچار انسداد، نشتی و یا مشکلات دیگر نباشند.
- ✔️ بررسی کنید که تمام بخش‌های محرک از قبیل یاتاقان‌ها، کوپلینگ‌ها، تسمه‌ها، موتور و غیره دارای همراستای کامل بوده و کشش مناسب در سامانه تسمه ایجاد شده باشد.
- ✔️ مطمئن شوید که تمام تسمه‌ها دارای اندازه مناسب بوده و یاتاقان‌ها به خوبی به شفت متصل شده باشند.
- ✔️ بررسی کنید که یاتاقان‌ها به خوبی و با مقدار و نوع مناسبی از گریس، روانکاری شده باشند.
- ✔️ بررسی کنید که پروانه بادزن به خوبی با محفظه و ورودی سامانه همراستا شده، گردش آن بدون مانع انجام گرفته و در جهت صحیح حرکت می‌کند.
- ✔️ بادزن و سامانه را از نظر وجود موانع، نشتی، قطعات نصب نشده و غیره مورد بررسی قرار دهید.
- ✔️ بادبزن را در سرعت کامل راه اندازی کنید.
بررسی کنید که بادزن در نزدیکی سرعت طراحی کار کند، مشخص کنید که آیا بادزن به روانی کار کرده و یاتاقان‌ها بدون داغ شدن کار می‌کنند یا خیر. با انجام یک اندازه‌گیری برقی مطمئن شوید که بادزن موردنظر بار اضافی به موتور تحمیل نمی‌کند.
پس از اینکه بادزن به مدت ۲۴ ساعت کار کرد تمام موارد بالا را مجددا بررسی کنید، به خصوص کشش تسمه را وارسی نمایید. نتایج به دست آمده از این ارزیابی اولیه بایستی در سوابق این دستگاه به عنوان مرجع ثبت گردد. بنابراین اگر بعدا مشکلی در سامانه ایجاد شود، این سوابق می‌تواند به عنوان یک نقطه شروع برای هرگونه بررسی بعدی باشد.
» اولویت‌بندی مشکلات
باید بتوان به نحوی مقتضی، شدت و اضطرار مشکل و زمان رفع آن را تعیین نمود. بسیاری از کج فهمی‌ها هنگامی روی می‌دهند که اولویت‌ها به درستی تعیین نشده باشند. لازم است تمام کسانی که در رابطه با مشکلات سامانه فعالیت می‌کنند، به درستی مطلع شوند که مشکلی در سامانه به وجود آمده است و یک برنامه‌ی مناسب برای اقدام و رفع عیب، می‌تواند کمک بزرگی در این موارد باشد.
هدف اصلی این است که مشکلات به درستی شناسایی و دسته بندی و طی کردن فرآیند حل مشکل کاملا مشخص باشد. بنابراین در ادامه چهار گونه ی اصلی از مشکلات مربوط به سامانه معرفی شده‌اند که می‌توانند برای سرعت بخشیدن به فرآیند ارزیابی سامانه، مفید واقع شوند:
١- عملکرد آیرودینامیکی:
این بخش با هر یک از پنج پارامتر اسمی یعنی جریان، فشار، سرعت، توان و چگالی و چگونگی مقایسه هریک از آنها با مقادیر طراحی تعیین شده، سروکار دارد.
۲- سروصدای سامانه
این بخش مربوط به مشکلاتی شود که در آنها، گوش افراد مهمترین «حسگر» به شمار می‌آید. صدای مزاحم و لرزش، هر دو از نظر داشتن دامنه و فرکانس با یکدیگر شباهت دارند، اما صدا دارای مقدار انرژی و دامنه‌ی بسیار کمتری بوده و برحسب دسی‌بل اندازه گیری می‌شود. به طور کلی، صدای سامانه دارای محدوده وسیع‌تر فرکانسی و حد بالاتری نسبت به لرزش است.
٣- لرزش در سامانه
این بخش مربوط به مشکلاتی می‌شود که در آنها، تماس دست مهمترین «حسگر» به شمار می‌آید. در این حالت، محتوای انرژی بسیار بالاتر با محدوده فرکانسی کمتری وجود دارد.
۴- خرابی زودرس
خرابی‌های زودرس، به مواردی مربوط می‌شوند که عمر آنها مطابق حد انتظار نمی‌باشد. عبارت «خرابی» در این جا لزوما به معنای یک مشکل حاد و پرخطر نیست، بلکه به معنای کوتاه‌تر بودن عمر مفید قطعات سامانه است.
» جمع بندی موضوع
کارکرد رضایت بخش، زمانی قابل دست‌یابی است که تمام جنبه‌های مختلف با یکدیگر در هماهنگی کامل باشند. بهره‌برداری مناسب، پایش مداوم و نگهداری صحیح تجهیزات نیز بخشی از این معادله به شمار می‌آیند. رفع عیب در صورتی لازم می‌گردد که یکی از این موارد بیان شده، تبدیل به یک معضل شود.
صدای مزاحم، عموما به عنوان صدایی کم کیفیت و ناخواسته تلقی می‌شود. این گوش‌ها هستند که صدای مزاحم را تشخیص می‌دهند. در حالی که لرزش، توسط تماس دست قابل ردیابی است. منابع تولید صدای مزاحم معمولا می‌توانند با مشخصات صدا و منبعی که می‌تواند این صدا با آن مرتبط باشد، تشخیص داده شوند. این مشخصات می‌توانند مواردی از قبیل صدای جیرجیر، صدای زیر یا بم یا غیره را در بر بگیرند.
مشخص کردن نوع صدا بدین ترتیب می‌تواند به تعیین این که منبع صدا ناشی از مشکلات آیرودینامیکی، مکانیکی و یا برقی است، کمک نماید. صدای ناشی از مشکلات آیرودینامیکی معمولا با یک طیف فرکانس وسیع مشخص می‌شود. علت بروز این مشکل می‌تواند شامل اغتشاش جریان، بالا بودن سرعت و همچنین عدم پایداری به دلیل ضربان‌های موجود در جریان باشد.
- صداهای مکانیکی، دارای کیفیت و مشخصه‌ی متفاوتی هستند. این صداها معمولا از نوع صدای فلزی می‌باشند که در اثر تماس فلز با فلز ایجاد می‌شود. این تماس ممکن است دایمی و یا متناوب باشد. صداهایی که منشاء برقی دارند، به موتور، رله‌ها، کنترل‌ها و یا خطوط ولتاژ نامتعادل در موتور مرتبط می‌شوند.
گاهی اوقات عدم همخوانی محرک‌های فرکانس متغیر با موتورها می‌تواند به دلیل شبیه سازی نامناسب موج سینوسی، باعث افزایش قابل توجه صدای موتور شود. در مورد لرزش نیز منابع مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد. یکی از مشکل‌ترین کارهایی که در رفع عیب بادزن‌ها وجود دارد، شناسایی نظام‌مند مشخصات لرزش (شامل دامنه، فرکانس، محل، راستا و واحدهای اندازه‌گیری به عنوان تابعی از نقطه کارکرد بر روی منحنی بادزن و تنظیمات کنترلی است.
شناسایی منشاء مشکل می‌تواند بسیار سخت بوده و در برخی موارد، نیازمند راهنمایی‌های یک فرد حرفه‌ا‌ی باشد.
لرزش‌های موجود در محفظه و کانال‌هاء معمولا به دلایل آیرودینامیکی اتفاق میافتند. این حالت، یک لرزش اجباری محسوب می‌شود که در آن، انرژی و مشخصات جریان هوا آنقدر بالا هست که باعث بروز لرزش در محفظه و کانال‌های سامانه شود. اغتشاش جریان، ضربان‌ها و موارد مشابه مثال‌هایی از لرزش اجباری در اثر عوامل ایرودینامیکی به شمار می‌آیند.
لرزش همچنین ممکن است به دلیل پدیده‌ی رزونانس (تشدید) رخ دهد. این مساله زمانی اتفاق می‌افتد که فرکانس طبیعی کانال یا محفظه، با یک انگیختگی خاص آیرودینامیکی مانند سرعت چرخش، اثرات گردابی و غیره تطابق داشته باشد.
- لرزش‌هایی که منشاء مکانیکی دارند، به دلیل عدم توازن، رزونانس، شل بودن قطعات و موارد مشابه رخ می‌دهند.
- لرزش‌های دارای منشاء برقی نیز در نتیجه‌ی نوسانات گشتاوری میدان‌های القایی جریان فوکو و یا سیم‌کشی نامناسب ایجاد می‌شوند.
در مورد خرابی‌های زودرس باید گفت، روشن است که قطعه‌ای که از نظر فیزیکی در زمان شروع به کار سامانه دچار مشکل می‌شود، دارای خرابی زودرس است. اما خرابی‌های زودرس، زمانی که بادزن و قطعات مربوطه نمی‌توانند عمر مفید خود را ارایه دهند نیز رخ می‌دهد. سنجش این مساله کار مشکلی است زیرا سوابق بسیار محدودی در این رابطه نگهداری می‌شوند و زمانی که بادزن نصب شد، معمولا این مساله به سادگی فراموش می‌شود.
بهترین اقدام پیشگیرانه در مقابل خرابی‌های زودرس، انجام برنامه‌های مناسب نگهداری پیشگیرانه شامل بازرسی و ثبت میزان لرزش‌های موجود در سامانه است. انجام تعمیرات بایستی به محض مشاهده‌ی علایم بروز مشکل انجام شده و اجازه داده نشود که خرابی به بخش‌های دیگر سامانه نیز سرایت کند. به طور کلی، عمر تجهیزات باید با کاربرد مورد نظر همخوانی داشته باشد.
به عنوان مثال، تجهیزات HVAC ممکن است ۱۰ سال طول عمر لازم داشته باشند، عمر تجهیزات صنعتی ۱۵ سال در نظر گرفته شود و یا تجهیزاتی که در نیروگاه ها به کار می‌روند، دارای عمر مفید ۳۰ ساله باشند. این امر بدین معناست که دستگاه بایستی با انجام اقدامات نگهداری مناسب، بعد از این دوره‌های زمانی نیز همچنان قادر به کار باشد.
بدون دیدگاه