تعمیر و نگهداری از دستگاههای تهویه مطبوع، حساسیتی به اندازه نگهداری از پس‌انداز و پول شما دارد. درواقع با نگهداری و سرویس به موقع دستگاه می‌توانید عملکرد و راندمان آن را همواره در بالاترین حد حفظ کنید و درگیر هزینه‌های سنگین برای تعمیر قطعات و یا حتی تعویض کل سیستم نشوید. در این مقاله از تهویه مطبوع لوگرانو به بیان چند نکته در راستای حفظ و نگهداری از دستگاه فن کویل خواهیم پرداخت.
» روغنکاری و تعمیر واحدهای فن کویل در بازه‌های زمانی منظم و مناسب
سیستم‌های فن کویل در صورت استفاده صحیح، واحدهایی قابل اطمینان هستند. عمده فعالیت‌های لازم برای نگهداری در این سیستم‌ها شامل تمیز کردن و تعویض فیلتر می‌شود. سایر موارد لازم در نگهداری دستگاه بسته به نوع و مدل فن کویل متفاوت است.
سعی کنید این موارد را در بازه زمانی معین تحت بازرسی و بررسی قراردهید: فیلترها و نگهدارنده و پایه فیلترها، کویل‌ها، خطوط و ظرف‌های تخلیه کننده چگالیده کویل، پره‌های فن، روغنکاری موتور فن، دمپرهای هوای بیرون، کلیدهای کنترلی روی دستگاه (نظیر کلیدهای تنظیم سرعت فن) امکان نشتی از شیرهای کویل، تله‌های بخار، تخلیه کننده‌های هوا.
- درصد صرفه جویی حاصل از به کارگیری روش:
معمولا میزان صرفه‌جویی به صورت درصدی کوچکی از انرژی لازم جهت تهویه است. البته باید اشاره کرد که در واحدهای فن کویل اقدامات سرویس و نگهداری بیشتر از لحاظ آسایش حرارتی و تعیین سلامت فضا مهم است تا از نقطه نظر راندمان.
تعمیر و نگهداری اصولی سیستم‌های فن کویل باعث جلوگیری از اتلاف انرژی، حفظ آسایش حرارتی، جلوگیری از مشکلات بهداشتی و مرتبط با سلامتی افراد و افزایش عمر تجهیزات و دستگاه‌ها می‌شود. باید توجه داشت که اقدامات سرویس و نگهداری درصورتی که به طور مؤثر برنامه‌ریزی نشود ممکن است مورد بی توجه‌ی و فراموشی قرار گیرد. بنابراین باید این فعالیت‌ها در تقویم کاری گنجانده شده و از انجام کامل آنها اطمینان حاصل نمود.
» انتخاب موتورهای با راندمان بالا در زمان تعویض موتورهای از کار افتاده
تعویض یک موتور کوچک که در سیستم فن کویل کار می‌کند، تنها به جهت افزایش راندمان کار اقتصادی نمی‌باشد. زیرا هزینه یک موتور کوچک نسبت به میزان انرژی که مصرف می‌کند بیشتر است. به جای این کار باید به موتورهای موجود اجازه کار تا پایان عمر مفیدشان داده شود و پروسه مطمئنی جهت تعویض موتورهای خراب شده فن با مدل‌های پر بازده‌تر تعیین شود. تعویض موتورهای از کار افتاده با مدل‌های پر بازده‌تر و نیز در دسترس، یک مقوله مدیریتی است.
سخت‌ترین قسمت کار آن است که اطمینان حاصل شود پرسنل بخش تعمیرات و نگهداری در زمان‌های پیش بینی نشده که نیاز به تعویض موتور وجود دارد، بتوانند موتور مناسب را به کار ببرند. برای این کار باید از قبل مدل‌های مناسب موتورهای فن را جهت تعویض و استفاده شناسایی کرده و به علاوه محلی را که بتوان این مدل‌ها را سریعا تهیه کرد، پیدا نمود.
- درصد صرفه‌جویی حاصل از به کارگیری این روش:
تعویض موتورهای قدیمی‌تر با مدل‌های با راندمان بالاتر می‌تواند سبب صرفه جویی ۱۰ تا ۳۰ درصد در انرژی مصرفی موتورهای فن شود.
توجه داشته باشید موتورهایی که در واحدهای فن کویل استفاده می‌شوند، موتورهای کوچک بوده و معمولا توانی در حدود ۳۰ تا ۲۰۰ وات بسته به تنظیمات سرعت فن دارند. اندازه کوچک موتور و نبود استانداردهای راندمان سبب شده تا راندمان این موتورها بسیار کمتر از موتورهای بزرگ‌تر باشد.
» جلوگیری از تخلیه هوای تهویه شده توسط فن کویل به پنجره‌ها و دیوارهای خارجی
در ساختمان‌های نوساز، اگر امکان بروز مشکل در اثر نحوه قرارگیری پنجره یا پرده‌ها وجود داشته باشد، می‌توان از مدل‌هایی از فن کویل استفاده نمود که به داخل اتاق گسترده می‌شوند. برای این کار می‌توان با طراحان فضاهای داخلی مشورت نمود.
اگر دستگاه فن کویل در زیر پنجره نصب شده باشد، نحوه طراحی پنجره می‌تواند میزان اشکال را به حداقل برساند. اگر دیوار به طور قابل ملاحظه‌ای ضخیم بوده و پنجره‌ها نیز هم تراز با سطح خارجی دیوار نصب شده باشند، فضایی جهت نصب پرده‌ها یا سایر وسایل پنجره باقی می‌ماند و دیگر نیازی به گسترده کردن فن کویل‌ها به داخل اتاق وجود نخواهد داشت.
در عملیات بهینه سازی، کار اصلاحی، متناسب با نحوه اتصال و نصب شیرها موجود در دستگاه تعیین می‌شوند. در بسیاری از واحدهای فن کویل کرکره‌هایی به منظور کنترل جهت تخلیه هوا وجود دارد. این کرکره‌ها معمولا قابل تنظیم هستند. بنابراین می‌توان با ثابت کردن محل کرکره‌ها، از تخلیه و وزش هوای خروجی از دستگاه به پنجره یا دیوار جلوگیری نمود و نیز مانع از ایجاد جریان ناخواسته در داخل فضا شد.
پس از تنظیم درست کرکره‌ها، باید آنها را در محل خود محکم کرد تا تنظیم بهم نخورد. این کار را می‌توان با تعدادی از پیچ‌های ورقه‌‌ای فلزی انجام داد. در برخی موارد ممکن است لازم شود از یک صفحه حائل برای اصلاح جهت تخلیه و وزش هوا استفاده گردد. اگر خروجی واحد تهویه کننده مستقیما به سطوح داخلی پنجره یا دیوار خارجی دمیده شود، تلفات حرارت از طریق پنجره یا دیوار به شدت افزایش می‌یابد. اتلاف حرارت هدایتی مناسب با اختلاف بوده و تخلیه مستقیم بر روی دیوار نیز اختلاف دما را در عرض دیوار افزایش می‌دهد.
به علاوه، وزش مستقیم هوا بر روی سطوح سبب از بین رفتن لایه عایقکاری هوا که بر روی سطح دیوار نصب شده است، می‌شود. این مشکل در زمانی شدیدتر می‌شود که پرده یا سایر وسایل پنجره موجب شوند تا هوای خروجی از فن کویل بین پنجره و پرده گیر بیافتند.
- درصد صرفه‌جویی حاصل از به کارگیری روش:
در حدود ۳ تا ۵۰ درصد از انرژی گرمایشی را بسته به میزان سطحی از دیوار یا پنجره که تحت تاثیر قرار می‌گیرد، مقاومت حرارتی سطح، دمای تخلیه و میزان گیر افتادن حرارت، می‌تواند تغییر کند.
» نصب کنترل‌های ترموستاتیکی و فراهم نمودن امکان تغییر دما در محدوده آسایش حرارتی
در بسیاری از کاربردهای تهویه مطبوع، برای رسیدن به آسایش نیازی به ثابت نگه داشتن دمای فضا روی نقطه مشخص و ثابتی نمی‌باشد. زیرا افراد در یک محدود زمانی نیز احساس راحتی می‌کنند. بنابراین می‌توان با استفاده از کنترل‌های ترموستاتیکی که سبب شروع یا خاتمه گرمایش یا سرمایش در این محدوده دمایی می‌شود، در میزان انرژی مصرفی صرفه‌جویی نمود.
» تبدیل سیسـتم سه لولهای به عملکرد دو لوله ای
در سیستم‌های آبی سه لولهای هر واحد فن کویل توسط خطوط جداگانه‌ای از آب گرم و آب سرد تغذیه می‌شود. این امر به هر واحد به طور جداگانه این امکان را می‌دهد تا بین حالت گرمایشی یا سرمایشی یکی را انتخاب کند. با این حال، سیستم تنها از یک خط برگشت مشترک برای هر دو آب گرمایش و سرمایش استفاده می‌کند، استفاده از یک خط برگشت مشترک به این منظور انجام می‌شود که در هزینه ناشی از لوله‌کشی برگشت جداگانه برای سرمایش و گرمایش صرفه‌جویی شود.
باید توجه داشت که در این حالت، آب برگشتی از کویل‌های گرمایش بخش زیادی از انرژی حرارتی اولیه را در خود حفظ می‌کنند. این امر در صورتی که تمام فضاهای داخلی ساختمان گرم یا خنک شوند، باعث اتلاف انرژی نمی‌شود. اما اگر بعضی از فضاها گرم شده در حالی که سایر فضاها خنک شوند، آب گرمایش برگشتی و آب سرمایش برگشتی در یک خط برگشت مشترک با هم مخلوط می‌شوند که این کار سبب از دست رفتن مقدار زیادی انرژی می‌شود. آبی که به بویلر برمی‌گردد ممکن است خنک بوده و سبب تولید تنش‌های حرارتی زیادی در بویلر شود. به طور مشابه در چیلر نیز آب برگشتی بسیار گرم‌تر از حالت عادی خواهد بود.
سیستم‌های سـه لولهای تنها در صورتی که برخی واحدهای فن کویل وظیفه سرمایش و برخی دیگر وظیفه گرمایش را بر عهده دارند سبب اتلاف انرژی می‌شوند. معمولا این وضعیت محدود به شـرایط آب و هوایی معتدل است یا اگر تفاوت بار گرمایشـی زیادی بین فضاها وجود داشـته باشد، ممکن است در طول سال گرمایش و سرمایش به طور هم زمان وجود داشته باشد. این وضعیت به خصوص در ساختمان‌هایی متداول است که شیشه‌های خارجی زیادی داشته باشند.
نحوه اجرا: جهت حذف اتلاف انرژی ذکر شده در بالا راه‌های زیر وجود دارد:
۱- هم بند کردن عملکرد بویلر و چیلر: ارزان‌ترین راه حل عبارت است از تنظیم کار بویلر و چیلر به نحوی که هر دو به طور هم زمان واحدهای فن کویل را تغذیه نکنند. اما اعتماد به پروسه عملکرد به تنهایی ممکن است کافی نباشد. تنها راه جه اطمینان از هم زمان نبودن سرمایش و گرمایش، بهم وصل کردن تجهیزات به گونه‌ای است که امکان بروز این حالت وجود نداشته باشد.
۲- کنار گذاشتن یکی از سیستم‌های تغذیه: ارزان‌ترین و راحت‌ترین روش اصلاحی تبدیل سیستم سه لولهای به عملکرد دو لولهای است. روشی نسبتا ارزان که سبب کنار گذاشتن یکی از دو خط لوله تغذیه می‌شود، در نتیجه تمام واحدهای فن کویل یا به بویلر وصل می‌شوند یا به چیلر، اما نه به طور هم زمان به هر دو. تبدیل واحدهای فن کویل کار نسبتا آسانی است. هزینه این تغیرات عمدتا ناشی از لوله‌کشی اضافی جهت متصل کردن بویلر و چیلر به لوله‌های تغذیه یکسان است، به اضافه هزینه شیرآلاتی که جهت تغییر وضعیت بین بویلرها و چیلر نصب می‌شوند.
۳- تغییر وضعیت فضا: این روش این امکان را فراهم نمی‌سازد تا در فضاها یا گروهی از فضاها سرمایش و گرمایش به طور جداگانه تعیین شود. این مساله با استفاده از شیرهای تغییر وضعیت فضا به راحتی قابل حل است.
- درصد صرفه جویی حاصل از به کارگیری روش:
در این روش ۲۰ تا ۷۰ درصد از هزینه‌های گرمایش و سرمایش را می‌توان با این روش کاهش داد.
از دیگر مزایای روش، ارزان‌ترین راه جهت جلوگیری از اتلاف مقدار زیادی انرژی است که در سیستم‌های سه لولهای فن کویل اتفاق می‌افتد. همچنین از لحاظ قابلیت اطمینان این روش بسیار مطمئن و بدون نقص است.
باید توجه داشت که این روش این امکان را از کاربران فضا می‌گیرد که در هر زمان که بخواهند بتوانند بین وضعیت سرمایش و گرمایش یکی را انتخاب کنند. موارد زیر نیز در به کارگیری این روش مهم است:
- طراحی:
هدف ایجاد تغییرات به نحوی است که تا حد امکان مطمئن و بی نقص بوده و در عین حال از انعطاف پذیری لازم نیز برخوردار باشد. نکته اصلی طراحی شیرهای تغییر وضعیت به گونه‌ای است که بویلر و چیلر قادر به تغذیه یک منطقه به طور هم زمان نباشند. برای هر منطقه، از شیرهای تغییر وضعیت مخصوص استفاده شود که به صورت دو مسیره جهت تغییر وضعیت بین اتصالات تغذیه و برگشت باشند.
- شرح کار:
باید با نصب پلاکاردهایی روی شیرهای تغییر، وظیفه و عملکرد آنها برای افراد توضیح داده شود و همچنین سیستم نیز باید در دفترچه عملکرد موتورخانه شرح داده شود.
» تبدیل سیستم لوله ای به سیستم چهار لولهای در فن کویل
با اضافه کردن دومین سری لوله‌های برگشتی به سیستم امکان برگشت آب چیلر و آب داغ به صورت مجزا به وجود می‌آید. بدین ترتیب یک خط برگشتی به چیلر و خط دیگر به بویلر خواهد رفت.
تلاش جهت تبدیل واحدهای فن کویل موجود بسیار نابسامان و آشفته خواهد بود. تغییر دادن شیر کنترلی و کنترل ترموستاتیکی در واحدهای مجزای فن کویل ممکن است به قدری گران و پر هزینه باشد که از لحاظ عملی غیر ممکن شود. در بسیاری از موارد، معقول‌تر آن است که کل واحدهای فن کویل عوض شوند.
در هر دو حالت، در هر واحد فن کویل نیاز به لوله‌کشی وجود نخواهد داشت. اگر چه از قبل سوراخ‌هایی در کف و دیوارها برای دو لوله تغذیه و یک لوله برگشت فن کویل ایجاد شده اما ممکن است لازم باشد این سوراخ ها را جهت عبور دادن دومین سری لوله های برگشتی بزرگ‌تر نمود. هر دو لوله برگشتی باید به طور کامل عایقکاری شوند زیرا همواره اختلاف دمای زیادی بین آب برگشتی چیلر و آب داغ برگشتی وجود دارد.
- درصد صرفه‌جویی حاصل از به کارگیری روش:
با به کارگیری این روش ۲۰ تا ۷۰ در صد از هزینه‌های گرمایش و سرمایش را می‌توان کاهش داد.
از جمله مزایای این روش، امکان تغییر وضعیت بین گرمایش و سرمایش است که آن را در هر فضا و به صورت مجزا فراهم می‌کند. از لحاظ قابلیت اطمینان، این روش بسیار مطمئن و بدون نقص و خطا است. عمر دستگاه‌ها وتجهیزات بسیار طولانی است. باید توجه داشت که در صورت نصب و اجرای درست، این روش بسیار مطمئن و بدون نقص است اما گران و پر هزینه می‌باشد. بنابراین قبل از انتخاب باید تمام گزینه‌ها و راه‌های ممکن در نظر گرفته شود.
بدون دیدگاه